Kiedy wykładam moim studentom o kolorach, lubię zaczynać od stwierdzenia, że kolory nie istnieją. Wszystko jest tylko kwestią różnych częstotliwości promieniowania świetlnego. Jednak tę tezę trudno zaakceptować, ponieważ świat, w którym żyjemy, jest pełen kolorów. Jak więc powstają kolory, dlaczego różne przedmioty mają różne barwy?
W kosmosie istnieje wiele rodzajów promieniowania elektromagnetycznego. Na przykład promieniowanie radiowe, podczerwone, widzialne, ultrafioletowe, rentgenowskie lub gamma. Jesteśmy w stanie zobaczyć tylko niewielką jego część. W przybliżeniu długości fal w zakresie 390–760 nm. Różne częstotliwości światła widzimy jako kolory, od światła czerwonego o najniższej częstotliwości i największej długości fali do fioletu o najwyższej częstotliwości i najkrótszej długości fali.
Modele mieszania kolorów
Przede wszystkim konieczne jest rozróżnienie między kolorowym źródłem światła a przedmiotami, które same nie świecą, ale odbijają światło.
Addytywne mieszanie kolorów
Zacznijmy od źródeł światła. Najłatwiej to wyjaśnić na semaforze lub na latarce z kolorowym szkłem. Semafor lub latarka są źródłem światła. Dlatego nie potrzebują innego światła wokół siebie, aby je było widać. Po prostu świecą same.
Żeby się przekonać, że światło naprawdę tworzy kolory, przeprowadź mały eksperyment. Przygotuj 3 latarki i 3 kolorowe folie: czerwoną, zieloną i niebieską. Idź do łazienki lub do pokoju bez okien i wyłącz światło. Spróbuj włączyć latarkę z czerwonym światłem.
Jeśli poświecisz na białą ścianę, będzie ona czerwona. Nic w tym dziwnego. Włącz teraz zieloną latarkę - ta sama ściana stanie się zielona. A teraz magia - zbliż do siebie oba promienie światła. W miejscu, w których oba kolory się przykrywają, ściana stanie się żółta!
A najciekawsze jest, że po dodaniu niebieskiego światła w połączeniu z czerwonym utworzy kolor fioletowy, a z zielonym błękitny. Jeśli uda Ci się połączyć wszystkie 3 promienie świetlne w jednym miejscu, znów zobaczysz białą ścianę - wytworzyłeś białe światło.
To, co widziałeś na swojej ścianie, dzieje się podczas tworzenia kolorów na monitorze komputera. Być może słyszałeś skrót RGB, który pochodzi od angielskich nazw trzech podstawowych kolorów (Red, Green, Blue). Te trzy podstawowe kolory - czerwony, zielony i niebieski, można mieszać w celu uzyskania dowolnego odcienia koloru.
Tak więc w przypadku addytywnego mieszania kolorów zaczynamy od czarnego koloru - bez światła - a dodając kolejne kolory, uzyskujemy coraz jaśniejsze odcienie aż do bieli.
Subtraktywne mieszanie kolorów
W praktyce zwykle mamy do czynienia z subtraktywnym mieszaniem kolorów. Zamiast świateł pracujemy z kolorami. Najlepiej ilustrują to zwykłe akwarele.
Czy pamiętasz, jak w szkole podstawowej malowałeś akwarelami? Miałeś 6, może 10 kolorów i musiało Ci to wystarczyć. Obok stał kubek z wodą do płukania pędzli. Najpierw pomalowałeś na przykład błękitne niebo. Po wypłukaniu pędzla woda była jasnoniebieska. Potem żółte słońce...ale po wypłukaniu pędzla woda w kubku nie była żółta, ale zielona, prawda? Z każdym kolejnym wypłukiwanym kolorem woda stawała się coraz ciemniejsza, aż w końcu stała się ciemnoszara.
W subtraktywnym modelu mieszania kolorów kolory działają w odwrotny sposób niż światła. Zaczynamy od białego papieru a po zmieszaniu dwóch podstawowych kolorów zawsze otrzymujemy ciemniejszy odcień.
Co ciekawe, w ten sposób nigdy nie otrzymasz koloru czarnego. Jeśli spojrzysz na powyższe zdjęcie, zobaczysz, że pośrodku, gdzie wszystkie 3 kolory się łączą, nie powstał kolor czarny, ale ciemnoszary. Wynika to z fizycznych ograniczeń koloru. Zawierają one różne zanieczyszczenia (na poziomie molekularnym), więc to, co wydaje nam się być idealnie żółtym kolorem, mogłoby być jeszcze bardziej żółte, gdybyśmy zamiast koloru użyli światła.
Podobnie jak skrót RGB oznaczaja mieszanie świateł, skrót CMYK (Cyan, Magenta, Yellow i blacK) oznacza mieszanie różnych odcieni atramentów. To skrót kolorów: błękit, purpura i żółty. Czarny jest tam dodawany po to, by uzyskać odpowiednie odcienie, szczególnie w cieniach.
Ciekawe jest, że kolory CMY są w rzeczywistości wynikiem mieszania kolorów RGB na odwrót. Właściwie to tylko posunięcie w spektrum kolorów:
Dlaczego przedmioty są kolorowe?
Postrzeganie kolorów jest możliwe dzięki różnym długościom fal światła. Jeśli światło zawiera wszystkie widzialne długości fal, to odbieramy je jako białe. Nie jest łatwo określić, czym naprawdę jest białe światło, tak jak nie można dokładnie powiedzieć, że obiekt jest całkowicie czarny. Ale dla uproszczenia powiedzmy, że słońce świeci białym światłem.
Ale jeśli w źródle światła dominuje jakaś częstotliwość, światło wydaje się nam zabarwione,jak na przykład żółty płonący ogień.
Kolor przedmiotu zależy od tego, jak pochłania lub odbija światło. Niektóre długości fal padającego światła się nie odbijają, a inne tak. Nie jest to takie proste, ponieważ nawet część odbitego światła może zmienić częstotliwość i długość fali. Szczególnie w przypadku obiektów półprzezroczystych światło zachowuje się nieprzewidywalnie. Jeśli kiedykolwiek przepuściłeś światło przez szklany pryzmat, wiesz, o co chodzi.
Teraz wyobraź sobie, że musisz rozbroić bombę, przecinając czerwony przewód. Nie wolno ci przeciąć czarnego. Ale jest noc i masz tylko zieloną latarnię. Jakiego koloru będzie drut, który masz przeciąć? Zapraszam do wypróbowania w łazience.
Ponadto postrzeganie kolorów przez różne osoby jest całkowicie subiektywne. Ta różnica jest najbardziej widoczna przy porównywaniu różnych kultur. Ludzie, którzy wyrastają w różnych środowiskach kulturowych i mówią różnymi językami, często mają różną liczbę terminów odnoszących się do różnych kolorów.
Ponadto wrażliwość na określone spektrum kolorów może byću nich inaczej rozwinięta. Na przykład mieszkańcy dżungli będą lepiej rozróżniać różne odcienie zieleni.
Świat jest przepięknie kolorowy
W końcu więc przyznaję, że kolory istnieją. Wystarczy tylko ustalić, czym właśnie są kolory. Podczas malowania po numerach spotkasz się z wieloma odcieniami kolorów. Zaletą jest to, że nie musisz już ich mieszać - zawsze dostajesz dokładnie te odcienie, których potrzebujesz, aby Twój obraz był doskonały.
Następnym razem mogliśmy porozmawiać o tym, jak prawidłowo łączyć kolory - w mieszkaniu, w garderobie czy na obrazie własnej mandali.